Podczas wyboru kamery IP bardzo czêsto zwracamy szczególn± uwagê na funkcjonalno¶æ, poniewa¿ to w³a¶nie funkcjonalno¶æ kamery bezpo¶rednio przek³ada siê na mo¿liwo¶ci odpowiedniego dostosowania do konkretnych warunków pracy. Oczywi¶cie, zaawansowane technologicznie urz±dzenia wizyjne (profesjonalne kamery IP) przewa¿nie dostarczaj± wiêksz± liczbê opcji (ustawieñ), które pozwalaj± na ich odpowiednie dostrajanie do warunków pracy oraz do wymagañ stawianych przez konkretn± instalacjê CCTV IP. Aby móc w pe³ni wykorzystaæ mo¿liwo¶ci danych ustawieñ, konieczne jest zapoznanie siê z ich zasad± dzia³ania. Wiedza na temat mo¿liwo¶ci ustawieñ kamer IP pozwala na okre¶lenie jakie opcje wp³ywaj± pozytywnie, a jakie negatywnie na jako¶æ wy¶wietlanego obrazu oraz wydajno¶æ pracy ca³ej instalacji CCTV IP. Poni¿szy artyku³ ma na celu przedstawienie zasady dzia³ania najczê¶ciej spotykanych ustawieñ kamer IP.
Rozdzielczo¶æ to jeden z najwa¿niejszych parametrów kamery IP, który w znacz±cym stopniu decyduje o jako¶ci wy¶wietlanego obrazu. Rozdzielczo¶æ obrazu jest parametrem okre¶laj±cym z ilu punktów sk³ada siê ca³y obraz. Im rozdzielczo¶æ jest wiêksza, tym obraz jest bardziej szczegó³owy (lepsza rozpoznawalno¶æ obserwowanych obiektów). Ponadto, du¿a rozdzielczo¶æ obrazu pozwala na monitorowanie wiêkszych obrazów. Oczywi¶cie wraz ze wzrostem rozdzielczo¶ci obrazu ro¶nie zapotrzebowanie zarówno na przepustowo¶æ ³±czy, jaki i na pamiêæ masow±, na której zapisywane s± obrazy. Praktycznie wszystkie dostêpne w handlu kamery IP pozwalaj± na regulacjê rozdzielczo¶ci obrazu. Popularne rozdzielczo¶ci to: CIF (320 x 240), VGA (640 x 480), D1 (720 x 576), SVGA (800 x 600), SXGA (1280 x 1024), UXGA (1600 x 1200), itd.
Czêstotliwo¶æ od¶wie¿ania inaczej okre¶lana te¿ jako szybko¶æ transmisji to parametr kamery IP, który mówi nam o tym, ile klatek obrazu jest przesy³anych w jednej jednostce czasu. Czêstotliwo¶æ od¶wie¿ania jest wyra¿ana w klatkach na sekundê kl./s (czêsto jako fps – ang. frames per second). Oczywi¶cie im szybko¶æ wiêksza, tym obraz jest p³ynniejszy (lepsza rozpoznawalno¶æ szczegó³ów). Za obraz bez efekty poklatkowo¶ci (p³ynne wideo) uwa¿a siê obraz od¶wie¿any z czêstotliwo¶ci± 25 kl./s dla systemu telewizyjnego PAL lub 30 kl./s dla systemu NTSC. Ka¿da dostêpna w sprzeda¿y kamera sieciowa IP oferuje tak± czêstotliwo¶æ od¶wie¿ania obrazu (w zale¿no¶ci od modelu dla ró¿nej rozdzielczo¶æ). W praktyce bardzo rzadko wykorzystuje siê maksymaln± szybko¶æ, zw³aszcza w przypadku wysokich rozdzielczo¶ci, poniewa¿ wi±¿e siê to ze znacznym wykorzystaniem przepustowo¶ci pasma. Przewa¿nie kamery IP pracuj± z szybko¶ci± od 5 do 10 kl./s, a w przypadku wyst±pienia alarmu mog± automatycznie zwiêkszyæ czêstotliwo¶æ od¶wie¿ania do poziomu 25 kl./s. Oczywi¶cie w niektórych przypadkach zachodzi konieczno¶æ stosowania bardzo wysokiej szybko¶ci nawet na poziomie 100 kl./s, jednak takie rozwi±zania nie nale¿± do powszechnych i znajduj± zastosowanie jedynie w ¶ci¶le okre¶lonych sytuacjach (np. do podgl±du crashtestów). W praktyce mniejsze czêstotliwo¶ci od¶wie¿ania obrazu stosuje siê do kontroli t³umu (5-10 kl./s), natomiast wy¿sze np. na poziomie 25 kl./s do kontroli zachowañ pojedynczych osób.
W przypadku sieciowych systemów telewizji przemys³owej kompresja sygna³ów audio/video odgrywa niezwykle wa¿n± rolê. Kompresja jest tak¿e parametrem ¶wiadcz±cym o zaawansowaniu technologicznym danej kamery IP. Im lepszy rodzaj kompresji, tym mniejsze zapotrzebowanie na pasmo przy takiej samej subiektywnej jako¶ci, co bezpo¶rednio przek³ada siê na wiêksz± wydajno¶æ i skuteczno¶æ pracy instalacji CCTV pracuj±cych na bazie sieci komputerowych TCP/IP. Dostêpne w sprzeda¿y kamery IP korzystaj± z dwóch technik kompresji: kodeka MJPEG oraz grupy kodeków MPEG.
Motion JPEG (MJPEG) – kodek traktuj±cy sygna³ wideo jako sekwencjê obrazów JPEG. Powszechnie stosowany w transmisji sygna³ów wideo w sieci IP, w tym tak¿e w sieciowych systemach monitoringu IP. Algorytm pozwala na rejestracjê i kompresjê nawet do 30 pojedynczych zdjêæ na sekundê, które nastêpnie s± udostêpniane jako ci±g³y sygna³ wideo. P³ynno¶æ obrazu uzyskujemy wtedy, gdy minimalna liczba pojedynczych zdjêæ na sekundê wynosi 16. Algorytm kompresji Motion JPEG ze wzglêdu na swój sposób dzia³ania zapewnia jednakow± jako¶æ sygna³u wideo.
Grupa MPEG (ang. Moving Picture Experts Group) – najbardziej rozpowszechnione algorytmy kodowania sygna³ów audio/wideo. Opracowana pod koniec lat 80 przez Motion Picture Experts Group. W porównaniu z algorytmem Motion JPEG grupa MPEG cechuje siê znacznie wiêksz± z³o¿ono¶ci± kodowania. Pozwala na transmisjê sieci± mniejszych ilo¶ci danych ni¿ MJPEG. Podczas blisko 30 letniej historii powsta³o kilka standardów algorytmu kompresji ruchomych obrazów MPEG: MPEG-1, MPEG-2, MPEG-4 oraz najnowszy MPEG-4 part 10 (H.264). H.264 to Obecnie najlepszy standard kompresji sygna³ów wideo, który doskonale sprawdza siê w nowoczesnych, sieciowych systemach monitoringu CCTV IP. Jego zadaniem jest uzyskiwanie bardzo du¿ej kompresji danych, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jako¶ci obrazu. W porównaniu z poprzednimi standardami cechuje siê znacznie wiêksz± wydajno¶ci (w porównaniu z MPEG-4 nawet do 30%).
Oprogramowanie do kamer IP pozwala na regulacjê wielu parametrów zwi±zanych z transmisj± obrazu przez sieæ komputerow± TCP/IP. Do najczê¶ciej spotykanych ustawieñ wideo zaliczamy: rodzaj transmisji (unicast, multicast, itp.), rozdzielczo¶æ obrazu, czêstotliwo¶æ od¶wie¿ania obrazu (maksymalna w wiêkszo¶ci przypadków na poziomie 25 kl./s), rodzaj kompresji (np. MPEG-4 lub H.264) oraz zajmowane pasmo.
Kompensacja ¶wiat³a tylnego (BLC) to funkcja, któr± znajdziemy na wyposa¿eniu praktycznie ka¿dej profesjonalnej kamery IP. S³u¿y ona eliminowaniu efektu powstaj±cego, gdy kamera skierowana jest w stronê silnego ¼ród³a ¶wiat³a. Jasne t³o lub cieñ mo¿e spowodowaæ ¿e monitorowany obiekt bêdzie ciemniejszy i niewidoczny. Funkcja kompensacji ¶wiat³a tylnego sprawia, ¿e obraz staje siê jasny i przejrzysty, i tym samym pozwala na lepsz± rozpoznawalno¶æ znajduj±cych siê na obserwowanej scenie osób i obiektów.
Rozszerzony zakres dynamiki WDR jest rozwi±zaniem wprowadzonym stosunkowo niedawno, jednak ju¿ teraz znajdziemy je na wyposa¿eniu wielu modeli kamer sieciowych IP. Funkcja WDR jest swojego rodzaju rozszerzeniem dla funkcji kompensacji ¶wiat³a tylnego BLC. Zasada dzia³ania rozszerzonego zakresu dynamiki polega na analizie na¶wietlania pojedynczych punktów obrazu. Jednocze¶nie funkcja WDR umo¿liwia rozja¶nienie elementów ciemnych i przyciemnienie elementów zbyt jasnych, przez co w przypadku pracy pod ¶wiat³o widaæ dok³adnie zarówno pierwszy plan jak i jasne t³o. Technologia WDR znacznie poprawia widoczno¶æ obiektów znajduj±cych siê w zaciemnionych fragmentach obserwowanej sceny.
Funkcja balansu bieli jest odwzorowaniem przez kamerê wszystkich kolorów wzglêdem bia³ego koloru odniesienia. Automatyczny balans bieli (AWB) oznacza, i¿ kamera samodzielnie ustawi barwy. Podczas pracy w trybie automatycznym funkcja WB znajduje najja¶niejszy punkt na obserwowanej scenie, i zak³ada, i¿ powinien mieæ on kolor bia³y. Do niego porównuje wszystkie elementy kadru, poniewa¿ nie wie jak wygl±da kolor bia³y, ale wie jak wygl±da kolor czerwony i niebieski, wzglêdem koloru bia³ego. Funkcja balansu bielu jest obecnie oferowana przez ka¿d± kamerê IP.
Funkcja automatycznego sterowania wzmocnieniem pozwala na zwiêkszenie czu³o¶ci, co bezpo¶rednio przek³ada siê na lepsz± pracê w ciemniejszych warunkach. Wad± tego rozwi±zania jest fakt, ¿e wraz ze wzmocnieniem sygna³u wideo wzmacniany towarzysz±ce mu szumy, co przy du¿ym wzmocnieniu mo¿e negatywnie wp³yn±æ na jako¶æ wy¶wietlanego obrazu. Parametr AGC nale¿y ustawiaæ metod± prób i b³êdów, poniewa¿ tylko w takim przypadku mo¿emy uzyskaæ optymalny kompromis miêdzy jako¶ci± obrazu i szumami.
Automatyczna elektroniczna migawka jest bardzo przydatnym rozwi±zaniem, poniewa¿ dziêki wyd³u¿eniu czasu otwarcia migawki daje mo¿liwo¶æ wyd³u¿enia czasu na¶wietlania przetwornika obrazu. Automatyczna elektroniczna migawka AES rewelacyjnie sprawdza siê w kamerach pracuj±cych w obszarach o niewielkim poziomie o¶wietlenia (d³u¿szy czas na¶wietlenia przetwornika pozwala na uzyskanie ja¶niejszego obrazu). Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e nie jest to rozwi±zanie pozbawione b³êdów, które mog± pojawiæ siê podczas obserwacji szybko przemieszczaj±cych siê obiektów (rozmyte krawêdzie obiektów). Wystêpowanie tych b³êdów jest zwi±zane z tym, ¿e obiekty przemieszczaj± siê znacznie w ci±gu trwania danej klatki, przez co zapisane s± na ca³ej swej drodze. Dodatkow± wad± jest ograniczenie szybko¶ci pracy kamery, które wynika z faktu, i¿ z przyczyn oczywistych czas na¶wietlania przetwornika nie mo¿e byæ d³u¿szy od czasu trwania klatki obrazu.