Regulacja kamer wchodz±cych w sk³ad systemu monitoringu wizyjnego, w du¿ym stopniu wp³ywa na stabilno¶æ i efektywno¶æ pracy ca³ej instalacji CCTV. Na prawid³owo przeprowadzon± regulacjê kamer ma wp³yw wiele czynników, takich jak o¶wietlenie, miejsce monta¿u czy charakter obserwowanych obiektów. Prawid³owo przeprowadzona konfiguracja kamery, a tym samym zapewnienie jej odpowiednich warunków pracy powinna uwzglêdniaæ: równowagê barw, korekcjê GAMMA, wzmocnienie sygna³u, elektroniczn± przys³onê oraz synchronizacjê.
Pierwszym krokiem w konfiguracji ka¿dej kamery jest zapoznanie siê z jej wygl±dem. Wiêkszo¶æ dostêpnych na rynku kamer, niezale¿nie czy s± kolorowe czy monochromatyczne posiadaj± kilka typowych dla tych urz±dzeñ funkcji. Przewa¿nie, konfiguracja poszczególnych funkcji kamery odbywa siê przy pomocy specjalnych pokrête³/przycisków znajduj±cych siê pod klapk± obudowy. Informacje o tym w jaki sposób nale¿y prawid³owo skonfigurowaæ dane funkcje kamery najczê¶ciej zawarta jest w specjalnej etykiecie na obudowie kamery. Nieco inaczej wygl±da konfiguracja kamer z funkcj± OSD, która umo¿liwia u¿ytkownikom zdaln± konfiguracjê kamery przy pomocy wygodnego w u¿yciu menu ekranowego. Wszystkie funkcje kamery, tak¿e te najbardziej skomplikowane mo¿na konfigurowaæ za pomoc± kana³u wideo.
Równowaga barw (Colour Balance)
Funkcja odpowiedzialna za regulacjê kolorów. Z tego te¿ wzglêdu dostêpna jest jedynie w kamerach kolorowych. Przewa¿aj±ca wiêkszo¶æ wspó³czesnych kamer kolorowych posiada funkcje automatycznego równowa¿enia barw. Funkcja balansu bieli (White Balance) odpowiedzialna jest za wyrównywanie zmian odcieni temperatury kolorów, których przyczyn± jest wp³yw ró¿nych ¼róde³ ¶wiat³a. W celu prawid³owego skonfigurowania funkcji balansu bieli nale¿y skierowaæ kamerê na obszar, w których wystêpuj± ró¿ne ¼ród³a ¶wiat³a. Konfiguracjê kamery zewnêtrznej najlepiej dokonaæ wystawiaj±c j± za okno. Po skierowaniu kamery nale¿y ustawiæ tryb AUTO na czas oko³o 10 sekund, co sprawi, ¿e kamera samodzielnie dostosuje siê do warunków o¶wietleniowych, które panuj± w ¶rodowisku zewnêtrznym. Konfiguracja balansu bieli dla kamery wewnêtrznej przebiega praktycznie tak samo, tylko z t± ró¿nic±, ¿e przed konfiguracj± kamerê nale¿y skierowaæ w punkt ze sztucznym o¶wietleniem. Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e taka korekta jest mo¿liwa wy³±cznie w przypadku kamer z funkcj± automatycznego balansu bieli (AWB – Auto White Balance).
Niektóre modele kamer przemys³owych oprócz standardowej funkcji AUTO czêsto posiadaj± trzy dodatkowe tryby, które s± przystosowane do pracy przy ¶ci¶le okre¶lonych warunkach i ¼ród³ach ¶wiat³a: ¶wiat³o sztuczne ¿arowe (TUNGSTEN), ¶wiat³o naturalne (OUTDOOR), ¶wiat³o sztuczne – jarzeniowe/ ¶wietlówka (FLUORESCENT).
Kamery wyposa¿one w rêcznie ustawian± funkcjê balansu bieli umo¿liwiaj± prawid³owe odwzorowanie barw wy³±cznie dla okre¶lonego o¶wietlenia. Z regu³y rêczn± regulacjê barw przeprowadza siê jedynie w przypadkach gdy mamy do czynienia z ró¿nymi ¼ród³ami ¶wiat³a.
Korekcja GAMMA
W przypadku wiêkszo¶ci kamer i monitorów CCTV mamy do czynienia z nieliniowymi charakterystykami odwzorowania. GAMMA okre¶la nieliniowo¶æ charakterystyk odwzorowania kamer przemys³owych i monitorów. Przewa¿nie GAMMA jest zwi±zana ze s³abym rozró¿nieniem szarych obszarów, w miejscach gdzie wystêpuje niski poziom o¶wietlenia obserwowanej sceny. Poprzez poprawê liniowo¶ci charakterystyk korekcja GAMMA pozwala na zminimalizowanie lub ca³kowite wyeliminowanie tego zjawiska. W wiêkszo¶ci przypadków funkcja korekcji GAMMA sk³ada siê z dwóch ustawieñ NORMAL oraz LINEAR (czasem okre¶lane jako HIGH i LOW). Oferowane ustawienia przez funkcjê GAMMA umo¿liwiaj± optymaln± konfiguracjê generowanego przez kamerê obrazu.
Funkcja NORMAL daje mo¿liwo¶æ zwiêkszenia czu³o¶ci kamery na szare i czarne fragmenty obserwowanej sceny. Jednocze¶nie funkcja NORMAL kompensuje elementy bieli, dziêki czemu znacznie ³atwiej mo¿na rozró¿niæ odcienie szaro¶ci i elementy znajduj±ce siê blisko siebie. Przewa¿nie funkcja NORMAL jest stosowana w sytuacjach gdy istnieje konieczno¶æ zapewniania lepszej widoczno¶ci obrazu w mniej o¶wietlonych obszarach. W przypadku zbyt jasnego o¶wietlenia mo¿e pojawiæ siê problem z kompensacj± bieli, co utrudnia odró¿nianie odcieni bieli. G³ówn± zalet± funkcji NORMAL jest mo¿liwo¶æ rozró¿niania bardzo wielu odcieni szaro¶ci.
Elektroniczna przys³ona (EI – Electronic Iris)
Zadaniem uk³adu elektronicznej przys³ony EI jest kompensacja wzrostu poziomu wzmocnienia, czyli przeciwnie do dzia³ania uk³adu AGC. Elektroniczna przys³ona mo¿e byæ sterowana rêcznie lub automatycznie.
Rozwa¿my zastosowanie kamery z rêcznie regulowan± przys³on± w miejscu o sta³bym o¶wietleniu sceny. Przys³ona w pe³ni otwarta z regu³y zapewnia odpowiednie o¶wietlenie elementów ¶wiat³oczu³ych matrycy przetwornika CCD. Problem mo¿e siê pojawiæ w miejscach gdzie wystêpuj± nag³e i du¿e wzrosty poziomu o¶wietlenia, co powoduje prze¶wietlenie obrazu. Rozwi±zaniem tego problemu jest w³a¶nie uk³ad EI, który z za³o¿enia ma zapobiegaæ prze¶wietleniom obrazu. Funkcja elektronicznej przys³ony pozwala na zmianê migawki kamery w zale¿no¶ci od o¶wietlenia w zakresie od 1/50 do 1/100000s (w przypadku kamer CCTV pracuj±cych w trybie NTSC warto¶ci te wynosz± od 1/60 do 1/100000s).
Migawka kamery to element odpowiedzialny za regulacjê czasu, przez jaki ¶wiat³o pada na element ¶wiat³oczu³y przetwornika CCD. Im d³u¿szy jest czas otwarcia migawki tym wiêksza ilo¶æ ¶wiat³a pada na przetwornik. Ta zale¿no¶æ dzia³a równie¿ w drug± stronê im krótszy czas migawki tym mniejsza ilo¶æ ¶wiat³a pada na przetwornik, a tym samym zapobiega jego prze¶wietleniu. G³ównym zadaniem uk³adu elektronicznej przys³ony to zagwarantowanie optymalnej warto¶ci wyj¶ciowego sygna³u wizyjnego na poziomie amplitudy 1Vp-p.
Uk³ad elektronicznej przys³ony nie jest bez wad, poniewa¿ posiada pewne ograniczenia. Czasami mo¿emy spotkaæ siê z efektem rozmycia obrazu. Jest on najczê¶ciej powodowany nag³ym i bardzo du¿ym o¶wietleniem przetwornika obrazu. Przyczyn± tego zjawiska s± przewa¿nie dodatkowe silne ¼ród³a ¶wiat³a np. reflektory przeje¿d¿aj±cych samochodów. W nowoczesnych kamerach efekt rozmycia zosta³ zredukowany do minimum, dziêki rozwojowi technologii CCD.
Automatyczna regulacja wzmocnienia sygna³u (AGC – Automatic Gain Control)
Du¿a czê¶æ dostêpnych na rynku kamer wyposa¿ona jest w specjalny wzmacniacz sygna³u wizyjnego, który aktywuje siê w okre¶lonych momentach i mo¿e wzmocniæ poziom sygna³u maksymalnie o 28dB. Wzmacniacz sygna³u za³±cza siê automatycznie tylko przy spadkach warto¶ci sygna³u wizyjnego (np. spowodowanego obni¿eniem poziomu o¶wietlenia) i wzmacnia sygna³, a¿ do uzyskania po¿±danej warto¶ci. Uk³ad automatycznej regulacji wzmocnienia sygna³u nie wzmacnia sygna³u w przypadku braku o¶wietlenia, poniewa¿ do jego pracy niezbêdne jest minimalne o¶wietlenie.
Wzmacnianie sygna³u wizyjnego za pomoc± uk³adu AGC wi±¿e siê z pewnymi konsekwencjami. Wraz ze wzmocnieniem sygna³u wizyjnego nastêpuje jednoczesne wzmocnienie szumów towarzysz±cych temu sygna³owi, co negatywnie wp³ywa na poziom jako¶ci obrazu. Taka sytuacja jest do przyjêcia gdy alternatyw± dla wzmocnienia sygna³u jest ca³kowity brak obrazu.
Naturalnie najskuteczniejszym rozwi±zaniem problemu spadku warto¶ci sygna³u wizyjnego jest odpowiednie o¶wietlenie sceny w ka¿dej sytuacji. W praktyce jednak bardzo rzadko udaje siê zapewniaæ optymalne o¶wietlenie dla ka¿dego przypadku. Zaleca siê aby uk³ad automatycznego wzmocnienia sygna³u wizyjnego by³ zawsze w³±czony, poniewa¿ za³±cza siê on jedynie w sytuacjach gdy spada warto¶æ sygna³u. Daje to pewno¶æ, ¿e w przypadku zaniku sygna³u obraz pozostanie widoczny. Ka¿da regulacja obiektywu kamery wymaga ponownego w³±czenia uk³adu AGC.
Synchronizacja kamer
Synchronizacja kamer to bardzo wa¿ne zagadnienie w systemach monitoringu, w których instaluje siê wiêcej ni¿ jedn± kamerê. W instalacjach monitoringu o wiêkszej liczbie kamer bardzo czêsto stosuje siê specjalne prze³±czniki. Z³a synchronizacja najczê¶ciej objawia siê przeskakiwaniem obrazów na monitorze w momencie prze³±czania obrazu miêdzy kamerami pod³±czonymi do prze³±cznika. Problem ten wynika g³ównie z faktu, ¿e obraz z kamer, a w³a¶ciwie poszczególne ramki obrazu docieraj± do prze³±cznika z ró¿n± faz±.
Wiele wspó³czesnych kamer przemys³owych posiada szereg funkcji, które pozwalaj± uzyskaæ odpowiedni± synchronizacjê kamer. Do najczê¶ciej spotykanych funkcji zaliczamy: LINE-LOCK (LL), GEN-LOCK (GL), LINE-LOCK – PHASE ADJUST (LL - PH).